Niks mis met een ‘balanstrutje’

 
En ja hoor, daar komen ze weer uit alle hoeken en gaten, de criticasters van parttime onder-hun-niveau-werkende vrouwen. Zij weten de verspilling van vrouwelijk talent goed te becijferen, maar toch vind ik dat ze niet de kern raken. Misschien gebruiken de meeste vrouwen wel degelijk hun volle potentieel.

Aanleiding voor de consternatie dit keer: een aantal rapporten in opdracht van de overheid die gaan over ‘de keerzijde van parttime werk’. Onder andere één van het McKinsey Global Institute, waarin de harde feiten nog eens op een rijtje worden gezet.

Al enige tijd zijn de Nederlandse vrouwen hoger opgeleid dan de Nederlandse mannen. Ze scoren hoog als het gaat om inzet en ambitie, maar kiezen massaal -zelfs als er geen kinderen in het spel zijn- voor een parttime baan. 230.000 vrouwen zouden financieel zelfstandig zijn als zij gemiddeld tussen de twee en vijf uur per week meer zouden werken, berekent McKinsey.

Koren op de molen van een overtuigde fulltimer, econome en feministe Heleen Mees, en zeker niet de eerste keer dat zij vlammend onder de aandacht brengt dat vrouwen het zichzelf onnodig moeilijk maken. Haar nuchtere advies: “Versimpel je leven door vijf dagen te gaan werken”.

Dan is er de Zakenvrouw van 2017 Elske Doets, die in de Telegraaf komt met de zelfverzonnen term 'balanstrutjes', die “continu [balanceren] tussen privé en werk. Ze willen de perfecte verhoudingen van beide. Maar als je zo denkt, gebeurt er niets met je carrière. Dan blijf je dwalen in niemandsland.”

Nog minder verfijnd was de tweet van Quote-hoofdredacteur Sander Schimmelpenninck over stimuleringsmaatregelen voor vrouwen met leidinggevende ambities: “Hoe kun je in hemelsnaam een afdwingbaar vrouwenquotum van 30 procent voor topfuncties willen als tweederde van de Nederlandse vrouwen al bij de start van het werkende leven zelf KIEST voor parttime werk? #zewillenniet #emancipatie #mutsenparadijs”.

Daar gaat het dus om, intellectuele en financiële kapitaalvernietiging. Werkgevers bewegen mee, ze faciliteren thuiswerk, regelen een crèche, maar vrouwen snijden zelf de pas af naar een uitdagende of leidinggevende functie. Hashtag ze-willen-gewoon-niet. Toch staat mij iets tegen in deze redeneringen, namelijk: het grote groepen individuen op één hoop gooien.

Bij Tempo Team had ik een leidinggevende die juist graag parttime moeders aannam. Hij (dat dan weer wel…!) vond ze het meest verantwoordelijk, het meest gedreven, het meest creatief met tijd. Het allerlaatste dat ze wilden was zich ziek melden, als er weer eens een uitbraak van krentenbaard was op de naschoolse opvang.

Werkgevers zijn spekkoper met dergelijk personeel. Gepassioneerde vrouwen die -bijvoorbeeld in de thuiszorg- wisseldiensten draaien en geen pauzes kennen. Die nooit zeuren, maar ook niet vragen om een beoordelingsgesprek of opleiding. Zo blijven ze onder de radar.

Ook als ze geen kinderen hebben en voelen dat de biologische klok doortikt. Ook als ze economisch aan de grond zijn geraakt door een vechtscheiding. Het lukt deze vrouwen om meerdere bordjes in de lucht te houden. Door hun gedrag laten ze zien geen gemakzuchtige ‘balanstrutjes’ te zijn.

Er is nog een tweede ding dat ik wil zeggen tegen bovenstaande koele rekenaars, ook als het me mogelijk in problemen brengt. Wij vrouwen zijn werkende wezens, maar we zijn ook meer. Ons werkgebied is groter dan het puur economische, onze identiteit bestaat uit meer facetten dan die van de meest doelgerichte mannen.

In ieder mensenleven dient de pensioengerechtigde leeftijd zich aan. Dan heeft je carrière afgedaan, en is de vraag, hoe verder. Dramatischer uitgedrukt: wat wil je dat er op je grafsteen komt te staan? Vrouwen hebben misschien wat meer oog voor dat onvermijdelijke moment, dat maakt ze wie ze zijn. Passie kun je ook kwijt naast je werk: in je gezin, je vriendschappen, in mantelzorg en vrijwilligerswerk.

Koester dat je keuzes hebt. Ons werk is niet ons levenswerk. Antropoloog David Graeber meent zelfs dat driekwart van de banen in de westerse samenleving bullshit zijn, bullshit-jobs: een zinloze tijdsvulling die niets bijdraagt aan een betere wereld. En hetzelfde percentage werknemers beaamt dit!

In het NRC Handelsblad verscheen deze maand het artikel Onze identiteit bestaat uit zo veel meer dan een baan. Onderzoeker en investeerder Eva de Mol stelt dat het een misvatting is dat je alles aan je werk leuk moet vinden. Zij is voor “harmonieuze passie” in werk: je mag gepassioneerd zijn en vooral intrinsiek gemotiveerd, maar doe dat niet vanwege status of aanzien.

Een paar jaar geleden werd mij in een voorstelrondje gevraagd: wie ben je, welke rollen vervul je? Mijn antwoord: “Carin Veders, jongste uit een ondernemersgezin, moeder van, partner van, mantelzorger en collega van...” In die volgorde.

In deze fase van mijn leven, op 57-jarige leeftijd, heb ik misschien makkelijk praten. Ik heb de luxe dat ik minder afhankelijk ben van mijn salaris. Maar wel zie ik bij de vrouwelijke sollicitanten die ik spreek als consultant Zorg en Welzijn dat waardering voor wat je doet superbelangrijk is en je eigen broek ophouden een voorwaarde om ook een leuke moeder en partner te zijn.

Kom op meiden, wil ik vaak zeggen, wees creatief met de opvang en doe elders energie op wanneer je leegloopt op je puberkinderen of als mantelzorger. En daarnaast: laat je niet de kaas van het brood eten door een baas die parttime betaalt maar fulltime vraagt….

Carin Veders
Op persoonlijke titel geschreven