Heroverwegen

Het eerste dat opvalt is de stilte en dat we zo stil kunnen zijn. Misschien had ik het liefste op deze plek ook mijn mond gehouden. Maar er moet nu eenmaal een column voor onze nieuwsbrief gemaakt worden. Bovendien: het leven gaat door.

We hebben toen de ernst van de situatie met het coronavirus duidelijk werd, hier op kantoor een overleg gehad en daarin besloten dat we binnen veilige kaders zoveel mogelijk over gaan op de orde van de dag.

De stilte valt op en het feit dat we met zoveel minder toekunnen, zolang het Wc-papier en de wifi strekt tenminste. We beleven de werkelijkheid van een dystopische Netflix-film met een slecht script en dito hoofdrol van Will Smith. ’s Nachts in bed overdenken we de risico’s we die dag in de supermarkt hebben genomen en luisteren met wantrouwen naar ieder opkomend kuchje.

Blijft over: ons dagelijks werk. Ons dagelijks brood. Met een vaste groep collega’s ben ik het kantoor in Leiden blijven bemannen. Anderen zitten met kleine kinderen thuis of zijn afhankelijk van het openbaar vervoer. Iedereen reageert anders op de nieuwe situatie: de een is angstig, de ander krijgt er juist een energieboost van.

Ons werk is werk. We houden ons bezig met de banen die de maatschappij draaiende houden, met datgene waar veel behoefte aan is op personeelsgebied. In mijn vakgebied, de zorg, zal de komende tijd bij uitstek vraag ontstaan, met name naar artsen en verpleegkundigen.

De crisis legt zaken bloot. In gesprekken met werkzoekenden hoor ik vaak een worsteling op de achtergrond. Tussen wie we zijn en wie we zouden moeten zijn. Tussen wat we doen en wat we eigenlijk zouden moeten doen. In de moderne samenleving is werk vaak een afgeleide van een afgeleide, we zijn afgedreven van de kern. Het gevoel dringt zich op: wat draag ik eigenlijk bij?

Niet verrassend dat het boek Sapiens van historicus Yuval Noah Harari de afgelopen jaren een internationale bestseller was. In zijn geschiedenis van de mens draait Harari het gangbare beeld van de comfortabele moderne mens tegenover de tegen wil en dank zwoegende jager-verzamelaar, volledig om. De jager-verzamelaar werd weliswaar niet oud, maar hij deed wel precies waarvoor hij gemaakt was.

Door de crisis is er ruimte voor heroverweging. Toekomstfilosoof Ruud Veltenaar werd op BNR bevraagd over de pandemie. Veltenaar zei tegen Roelof Hemmen: “In een moment van crisis en diepe droefheid hebben we vaak meer helderheid over de samenhang van onze problemen en haar oorzaken dan wanneer we optimistisch vooruit hollen.”

Voor de functies waar ik mij mee bezighoud heeft de crisis grote consequenties. Medische consulten via beeldbellen en de inzet van andere domotica zijn van de ene op de andere dag ingeburgerd in huisartsenpraktijken, de GGZ en de ouderenzorg. Diametraal tegenover deze efficiëntieslag staat de fysieke inzet door zorgprofessionals. Je kijkt met bewondering naar de veerkracht en opofferingsgezindheid van deze mensen.

Het zijn de meest verantwoordelijke artsen, psychiaters en verpleegkundigen van Nederland die ik de afgelopen dagen aan de telefoon heb gehad. Zij keren terug van hun pensioen of schorten hun dagelijkse werkzaamheden op om coronapatiënten bij te staan.

Deze crisis komen we wel te boven. Komen we ook weer dichter bij onze kern, in werk en leven? 

Maarten de Haan
Op persoonlijke titel geschreven