Het Marktplaats-denken

Het verlangen naar maakbaarheid zit diep in de mens. Als ik, bijvoorbeeld, iedere keer een dubbeltje had gekregen als ik een nieuw, schijnbaar briljant plan hoorde om in één klap een groot deel van de werkloosheid op te lossen was ik nu een rijk man.

Een klassieker is: "Hee, er is een schrijnend tekort in de zorg. Laten we honderd werklozen scholen en dan slaan we twee vliegen in één klap!" Om vervolgens aan te lopen tegen harde maatschappelijke feiten: competenties van werkzoekenden die tekort schieten. De spanning tussen fysieke belasting en een laag salaris. Aanvullende wensen van werkgevers. De markt die verandert. Ga zo maar door.

De mensen die met een verhaal komen van in-drie-slagen-thuis of aankondigen dat de zilvervloot binnen gaat komen moet je met gezond wantrouwen tegemoet treden. Vaak zijn er onderliggende motieven. Ze willen hun naam vestigen met een aansprekend project, denk aan carrièristen bij de overheid. Of ze hebben een commercieel belang: een ondernemer die over een paar jaar een jacht wil kunnen kopen en daartoe het nodige overheidsgeld wil aanboren.

Een nieuw maakbaarheidsidee op het gebied van detacheringen is wat ik noem het 'Marktplaats-denken'. Ziekenhuizen, maar ook gemeenten en zorginstellingen zijn bezig digitale platforms of marktplaatsen voor professionals op te zetten met als doel het uitsluiten van menselijke willekeur. Het uitgangspunt is sympathiek: minder overhead, professionals met zo min mogelijk tussenkomst van bureaus aannemen via een online community. Een onderliggende veronderstelling is dat daarmee de kosten gedrukt zouden worden.

Groot pleitbezorger van het Marktplaats-denken is Rob de Laat van Staffing Management Services. En laat die nou de Marktplaats-dienstverlening tegelijkertijd ook uitbaten. De Laat heeft de afgelopen jaren uitgebreid van zich laten horen in de Volkskrant, bij BNR Nieuws Radio, op Radio 1. Hij verkondigt een hutspot van opvattingen, beginnend met een earcatcher die zo past bij de onderbuikgevoelens van deze tijd: het schaamteloze gegraai in de overheidssector.

Ja, wat is er mooier dan om te beginnen bij de Balkenendenorm: "In het debat over de salarissen in de publieke sector lijkt de Balkenendenorm geaccepteerd te worden. Toch blijft er binnen de overheid nog een groep veelverdieners buiten schot: de consultants en interim-managers die op basis van inspanningsverplichtingen worden ingehuurd." (Volkskrant 10-10-09).

Nu betreft dit met name de topadviseurs in de ziekenhuisbranche en overheidsconsultants, die misschien op een paar handen te tellen zijn, maar Rob de Laat hecht er aan het breder te trekken. Er zijn namelijk nog andere onderbuikgevoelens die hij wil aanspreken.

De Laat, die bijna tien jaar het scepter zwaaide bij detacheringsbedrijf de Flex Group Nederland -en het, zoals zijn eigen site enthri.com trots vermeldt, verkocht voor "> 40miljoen"- beweert nu met droge ogen: "Detacheerders en bemiddelaars bieden nauwelijks toegevoegde waarde, maar schuiven slechts met CV’s." (Znetwerk 08-2011)

Dat mag allemaal zijn. Iemand kan tot volledig nieuwe inzichten zijn gekomen, ook als je daar misschien weinig van merkt. Maar laten we ook eens kijken naar de praktijk van de Marktplaatsen. Een online omgeving moet worden ingericht, a lá, dat kost geld. Maar wist u dat de Marktplaats-provider ook een vast bedrag krijgt per gewerkt uur van de gewerkte kracht, dat begint bij 2 euro? En dat zonder te hoeven werven en selecteren.

Ook valt op dat de functie-eisen soms wel erg specifiek zijn. Onlangs was er bijvoorbeeld een aanvraag met de volgende tekst: "harde eis: 10 jaar werkervaring." Waarom zo specifiek? Omdat de in te huren kracht allang bekend was en er dus feitelijk geen "markt" is.

Het is een beetje zoals de vroegere tewerkstellingsvergunningen, waarbij een werkgever probeerde een specifieke persoon naar Nederland te halen: "Chinese kok gezocht die Kantonees spreekt, minimaal 80 kilo weegt en één been heeft."

Dan toch liever werken met een bureau dat van dag tot dag getest wordt op professionaliteit en toerekenbaarheid.

Geschreven door: Maarten de Haan
Op persoonlijke titel geschreven