Het Europese Jaar van het Vrijwilligerswerk ligt alweer zes jaar achter ons, maar vrijwilligers blijven uiterst belangrijk voor organisaties. In 2011 werd door de Europese Unie een groot onderzoek gedaan naar vrijwilligerswerk. Het bleek dat 22 tot 25% van de Europeanen vrijwilligerswerk verrichten. Sport en cultuur zijn de gebieden waarin het meeste vrijwilligerswerk wordt gedaan.
Als we het hebben over vrijwilligerswerk in de zorg zie ik een aantal grote veranderingen. Met name de ouderenzorg, de verstandelijk gehandicaptenzorg en de geestelijke gezondheidszorg hebben een lange traditie in vrijwilligerswerk. Het zijn organisaties die midden in de samenleving staan, en vrijwilligers worden niet voor niets het “cement van de samenleving genoemd”.
De eerste verandering die ik zie is dat er minder vrijwilligers zijn die zich langdurig verbinden aan een organisatie. Je ziet hier misschien de wisseling van generaties; de jongere generatie staat er toch anders in dan de babyboomers. Er speelt van alles: verdere ontkerkelijking, meer tweeverdieners met weinig vrije tijd en meer vluchtigheid door Facebook, twitter en mobieltjes.
Dan is er de zorg zelf die veranderd is. De afbouw van de intramurale zorg heeft tot gevolg gehad dat de mensen in zorg zwaardere problematiek hebben dan vroeger. Dit betekent dat er meer gevraagd wordt van medewerkers èn vrijwilligers. Enerzijds is het mooi werk, want je kunt mensen in schrijnende situaties ècht helpen. Anderzijds kan, bijvoorbeeld, ontremd gedrag van een dementerende heftig zijn. Met name voor iemand die niet uit de zorg komt.
In veel instellingen zijn de Helpenden niveau 1 en 2 wegbezuinigd. Dit heeft vervelende gevolg gehad dat de komst van vrijwilligers een tijd lang minder positief werd bezien. Het FNV noemde de inzet van vrijwilligers een mogelijke vorm van verdringing. Gelukkig weet men inmiddels de zaken beter te scheiden en worden vrijwilligers weer met open armen ontvangen.
Als bemiddelaar van verpleegkundigen en verzorgenden hoor ik veel verhalen over wat cliënten in de praktijk tekort komen. In de ouderenzorg is het soms inderdaad schrijnend. Ouderen missen wat neuropsycholoog Eric Scherder noemt een “verrijkte omgeving”. Een leefomgeving die stimulerend is, waarin prikkels aanwezig zijn waardoor ze in beweging komen.
Een verrijkte omgeving betekent dat er mensen zijn met wie je kunt praten, met wie je samen dingen doet. Als de drukbezette, tweeverdienende kinderen op afstand zijn en eenzaamheid op de loer ligt kunnen vrijwilligers deze rol als geen ander vervullen. Door te gaan wandelen met ouderen, door mensen naar een uitstapje te rijden en begeleiden, door een luisterend oor te bieden aan een stervende.
Matchpartner heeft in het kader van het 15-jarig bestaan een aantal ideële projecten opgezet. Eén daarvan is dat wij vrijwilligers zijn gaan werven voor een aantal ouderenzorginstellingen en een hospice. Inmiddels zijn er twaalf vrijwilligers gestart.
Hieronder leest u de openstaande vacatures voor vrijwilligers. Wij gaan ook volgend jaar verder met de werving. Want een samenleving kan niet zonder cement.
Hayat el Kadi
Op persoonlijke titel geschreven
Buschauffeur B-rijbewijs Leiden
Vrijwilligers Hospice Oegstgeest
Bewegingsvrijwilligers Leiderdorp
Vrijwilligers Dementiezorg Voorhout
Bewegingsvrijwilligers Woubrugge