Van horen zeggen

Gisteravond belde mijn 83-jarige vader op vanuit zijn woonplaats in Portugal om even bij te praten. We hadden allebei net de persconferentie van premier Rutte gezien. De prognoses zijn wat somber wat betreft COVID-19, iedereen moet weer thuis werken.

De buurman van mijn vader, een epidemioloog, is dit jaar van de ene dag op de andere tot nationale bekendheid gebombardeerd. Van kamergeleerde werd hij een terugkerend gezicht op Portugese televisie.

Meestal verschijnt de buurman vlak na het journaal op de beeldbuis voor nadere duiding, vertelde mijn vader. Daarnaast is hij veel gevraagd als stukjesschrijver voor diverse kranten. Mede dankzij zijn adviezen heeft Portugal heel strikte maatregelen, hetgeen wel tot stilstand leidt. Portugal is gezonder, Nederland levendiger.

Mijn vader mag al een paar maanden eigenlijk niet de deur uit vanwege zijn leeftijd. Hij vindt dat wel prima, dan kan hij werken en lezen. Verder zijn we allebei geneigd onze kaken op elkaar te houden over de coronamaatregelen en de wetenschappers hun werk te laten doen.

Voor veel mensen echter blijkt afwachten en terughoudend zijn, het proces het proces laten zijn, steeds moeilijker op te brengen. Misschien heeft dit er ook mee te maken dat de materiële consequenties van de pandemie nu echt voelbaar zijn. Inmiddels heb ik de eerste verhitte complottheorieën van werkzoekenden aangehoord. “Ik heb van horen zeggen dat…”

Het blijft een raadsel dat epidemiologen en andere experts zo aan autoriteit hebben ingeboet, zoals wij vorige week zagen met de gewraakte hashtag ikdoenietmeermee.

In zijn deze maand uitgekomen boek The Tyranny of Merit komt de 67-jarige filosoof en Harvard professor Michael Sandel met een these die misschien hout snijdt. Sandel laat zien dat de Amerikaanse Droom en andere idealen van succes-door-verdienste voor veel mensen hun glans verloren hebben. Het adagium ‘als je maar hard werkt kom je er wel’ gaat steeds minder op.

Sandel bracht dit in een interview in verband met Covid-19 complotten:

The reason there is an audience, a constituency for the outrageous statements that fly in the face of facts and science and good sense in dealing with the pandemic is because elites and experts have been discredited by the experts themselves, discredited politically. Their moral authority has been eroded because that authority has been put in the service of a version of globalization that basically left behind most people.

Ontnuchterende woorden, die gelukkig maar deels van toepassing zijn op het minder gepolariseerde Nederland.

Influencer Famke Louise en de sociaal uiterst vaardige hoogleraar Diederik Gommers kwamen er wel uit met elkaar. Ze dronken een glas, deden een plas en alles bleef zoals het was.

We mogen er dan wat minder goed voorstaan dan Portugal en af en toe vliegt er een BN-er uit de bocht, ik was deze week toch een beetje trots op ons polderlandje.

Maarten de Haan
Op persoonlijke titel geschreven

Lees ook: Goodbye Middenklasse