Eens in de zoveel jaar, met name als het economisch minder gaat, doet het verhaal de ronde dat er veel spookvacatures op de arbeidsmarkt zijn. Dus vacatures die of niet bestaan of die al ingevuld zijn en die alleen geplaatst worden door het bureau om `goede` inschrijvingen te genereren.
Die aanduiding, spookvacatures, legt een belangrijke misvatting over werving en selectiebureaus bloot: dat deze gebaat zouden zijn bij het hebben van veel curriculum vitae´s. Gebaat bij het aan het aan het lijntje houden van kandidaten. Het tegendeel is het geval. Het is zelfs de vraag of dergelijke kwaadwillende spookvacatures überhaupt bestáán, behalve in de verbeelding van journalisten en pundits die zich er erg druk over kunnen maken.
Het voorvoegsel 'spook' levert negatieve associaties op, men denkt meteen aan onoprechtheid en gebrek aan transparantie. Denk maar eens aan woorden als spookbeeld, spookbestanden, spookfirma´s of spooknota´s. Of aan spookburgers en spookambtenaren, dus de mensen die onvindbaar zijn voor overheid en bedrijfsleven. De niet-bestaande werknemers in Gogolj’s Dode Zielen of in el Khaldiyya van de Egyptische schrijver Mohamed el Bisatie.
Terwijl juist vertrouwen en controleerbaarheid onontbeerlijk zijn in het vak dat wij beoefenen. In de kern gaat het bij werving en selectie niet om de grote getallen. De beste kandidaat voor een opdrachtgever vinden heeft te maken met doelgericht zoeken, met inkaderen en verfijnen. Daarom doen we in een vacaturetekst ons best om de juiste formulering te vinden die de juiste kandidaten aantrekt. Een te groot aanbod van kandidaten zorgt voor vertraging, want regel één in het vak is tijdig en volledig terugkoppelen.
Hoe komt het nou dat de term spookvacature juist in zwang raakt tijdens een laagconjunctuur? Onze ervaring is dat een deel van de kandidaten dat in het verleden werkzaam is geweest in beroepen, waar in een hoogconjunctuur veel vraag naar was, momenteel minder makkelijk aan de slag komt. Daarom gaat men op zoek naar alternatieve banen. Trainers, loopbaancoaches, procesbegeleiders, woonbegeleiders en werkcoaches solliciteren op functies als casemanager verzuim, klantmanager of jobhunter.
Tegelijkertijd voeren de opdrachtgevers, die eveneens onder druk staan, de eisen op. Misschien is het deze kloof tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt die wij beter moeten duiden en communiceren. Anders heeft een werkzoekende het gevoel dat er de spreekwoordelijke worst wordt voorgehouden. Met andere woorden: bij het scheppen van vertrouwen en controleerbaarheid hoort het duidelijk aangeven dat iemand niet geschikt is voor een bepaalde functie. Verder loopt het met dat spoken wel los.
Geschreven door: Maarten de Haan
Op persoonlijke titel geschreven
Lees ook: 'Spoken' door Joost van Dieën
Spookvacatures
Met interesse heb ik uw stuk over spookvacatures gelezen.
Nu valt mij op dat u het verschijnsel ontkent. U ziet het als een aanval op de branche. Maar elke werkzoekende - ik was het ook een tijd - kan u vertellen, dat ze er zijn. Het is zelfs officieel erkend in 2010 door de regering nav kamervragen. Er zijn gewoon vacatures die welbewust op internet worden gezet, maar niet bestaan. Die nog eindeloos na vervulling nog worden meegeteld bij openstaande vaca's.
Dat is geen verhaal dat opduikt, zoals u stelt - het is ook waar. Vraag van mij: waarom erkent u het niet gewoon? Ik begrijp uit uw stuk dat u wat door de kritiek geraakt bent. Mooi, dan doet uw bedrijf er niet aan mee, die garantie hebben mensen dan.
Die spookvacatures bestaan... bij andere bedrijven. dat is geen gevoel zoals u stelt. dat is een feit. Ik heb een vacature (redacteur in Bergen) een jaar lang op werk.nl zien staan, gereageerd, nooit wat gehoord, gebeld, daarna bij het uwv geklaagd, en hij bleef er maar staan. Telt lekker mee bij openstaande vacatures, maar hij staat dus in de praktijk niet open...
Waarom ziet u dat als een verhaal? Als een gevoel? Hoe kijkt u tegen de politieke discussie aan: http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/kamerstukken/2010/02/03/antwoorden-van-minister-donner-op-kamervragen-over-spookvacatures-op-online-vacaturebanken.html Het is namelijk een feit.
Dat er een kloof is tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt ben ik volledig met u eens. Die zal er nog wel even blijven, met een half miljoen (officiele) werklozen (in de praktijk zoeken meer mensen werk, mensen die geen uitkering hebben maar leven van inkomen van partner bijv, studenten) en minder vacatures kan nooit iedereen aan het werk.
@Renzo Verwer
Jammer als de tekst die ik schreef over spookvacatures wat verongelijkt overkomt, dat was natuurlijk juist niet de bedoeling. Maar u heeft gelijk, er zit een stukje beroepstrots onder.
Mijn punt is dat het contraproductief is voor werving en selectie bureaus om niet-bestaande vacatures open te zetten. We worden gelukkig veel gebeld en gemaild door kandidaten, maar om de veelheid aan cv's hoger te maken dan strikt noodzakelijk heeft geen enkele meerwaarde.
Iets anders is dat vacaturesites een ander belang hebben dan werving en selectiebureaus: jobboards moeten wèl gevuld zijn. In een periode van laagconjunctuur kan het zijn dat oude vacatures, al dan niet per ongeluk, weer open gezet worden. Een fenomeen waar wij veel mee te maken hebben als het gaat over 'spider-sites'. Soms komt opeens die ene vacature NT2-docent die je twee jaar geleden had weer boven drijven op het internet.
Overigens: dat die eerbiedwaardige minister Donner zich in tijden van economische crisis ook nog over dit fenomeen heeft moeten buigen lijkt mij nou ook weer wat teveel van het goede. Ik moet zeggen dat zijn ambtenaren een voortreffelijk antwoord geformuleerd hebben. Iedere markt heeft imperfecties, maar ook ik zie hier geen grootschalige kwade opzet.
Iets anders is dat het natuurlijk uiterst frustrerend is om voortdurend te worden afgewezen op vacatures die maar open blijven staan...